تماس 021-56587600

مبلمان شهری و فضای شهری 2

آگوست 23, 2016

با گذشت زمان و پر جمعیت شدن شهر ها ، آشفتگی و بیگانگی فضاهای شهری هم بیشتر می شود. مردم به تدریج به محیط زندگی خود بی علاقه می شوند و تمایل به بدون در محیط های شهری را از دست می دهند.

مامفورد می گوید : شهر از نظر تاریخی نقطه جداکثر تمرکز قدرت و فرهنگ یک اجتماع است . بررسی وضعیت شهر های ما و تحولاتی که در طی چند دهه اخیر تاکنون رخ داده ، مبین این نکته است که در سرزمین ما مفهوم شهر امزوری به کلی با معنی و مفهوم شهر در گذشته فرق کرده است شهر امروزی ما مناسبات منطقی و سازنده و تشکل یافته خود را با مفهوم آن در گذشته به تدریج از دست داده و مفهوم جدیدی از شهر نشینی و به تبع آن شهر سازی به جای آن نشسته است. در نوع جدید شهرسازی ، شهر های ما مستقیما از دگرگونیهای شهر در غرب و در چهارچوب صنعتی شدن آنها الگوبرداری شده است. نکته ای که باید روی آن تامل کرد از این قرار است که از اوایل قرن نوزدهم میلادی که پیامد های صنعتی شدن گریبانگیر شهر های اروپایی شد ، تا اواسط قرن بیستم تجربیات مشقت بار و در عین حال ارزشمندی برای این کشورها به همراه آورده است. توسعه درونی شهر ها و احیا و بازسازی مراکز شهری و بخصوص احیای ارزش های انسانی و فرهنگی تاریخی شهر ها به حضور و مشارکت مردم ، آخرین دستاوردهای این فرآیند طولانی به شمار می آید.

سابقه تاریخی توجه به فضاهای شهری به عهد باستان می رسد. در دوران باستان فضاهای شهری هم دارای جنبه های زیباناسی و هم بستر حیات اجتماعی ساکنین آن بوده است. فضای شهری همچون وسیله نقلیه ای که با در برداشتن کجموعه ای زنده از مراجع و تاریخ ها ، ظرفیت یک سیستم را برای تلفیق و تبیین زمان و فضا نشان می دهد. یک فضای شهری می تواند متناسب با نیازهای زمانی و مکانی افراد جامعه ، خصلت مطلوب یا نامطلوب پیدا کند. بنابراین تا زمانی که روحیه دمکراتیک و مدنی در تمام فعالیتها و آمیختگی روابط انسانی در فضای عمومی تبلور نیابد و مردم فرصتی برای بیان خویش در فضا نیابند به رغم جوانب زیباشناختی هنوز فضای شهر خلق نشده است زیرا فرم فضا نیز صورت خارجی و تجلی نگرش ها ، گرایش ها و باورهای عالی و مدنی انسان ها است.

فضای شهری در واقع به مثابه ساختار کالبدی برای تعاملات اجتماعی است که دسترسی به آن برای اعضای جامعه شهری امکان پذیر است. در شهر های معاصر ، ساخت فضاهای عمومی برای آمد و شد وسایط نقلیه ، نسبت به ایجاد فضاهایی برای تماس ها و ارتباطات اجتماعی – فرهنگی در اولویت قرار گرفته و حتی در پاره ای از موارد موجب از دست رفتن فضاهای شهری سنتی با ارزش های زیبایی شناختی و کارکردهای مهم اجتماعی ، فرهنگی شده است.

فضاهای شهری که شامل فضاهای عمومی و نیمه عمومی می گردند با نمادها و مبلمان شهری هویت می یابند و به عبارت دیگر با نمای اطراف تعریف می شوند و با مبلمان شهری آراسته می گردند. از فضاهایی چون میدان و فضاهای سبز و پارک ها ، بلوارها و نظایر آن ، در صورتی که انجام فعالیت های احتماعی در آنها میسر باشد ، می توان به عنوان فضای شهری یاد کرد. با بررسی فضاهای شهری ، می توان تاثیرات بصری آنها را در شهر مورد ارزیابی قرار داد.

این عنصر که همواره فعالیت های گوناگون اجتماعی ، افتصادی و سیاسی شهر را در بر داشته است در همه حال به همراه قلب تاریخ شهر می تپیده و سرگذشت شعر را رقم زده است. فضای شهری مکانی است که رفتارهای مدنی ، احتماعی در آن جاری است به همین دلیل روابط و مناسبات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی موجود در بطن جامعه شهری را نباید به صورت مجزا بلکه همچون عنصری از ساخت فضایی شهر برشمرد.

فضای شهری ضمن اینکه هم معرف نما و هم معرف اثاث یا مبلمان شهری است و به آنها هویت می بخشد . میدان و میدانچه که در فضاهای شهری محصوریت ایجاد می کنند و نیز خیابان را که نوعی فضای شهری خطی محسوب می شود در بر می گیرد ضمن اینکه فضای سبز و پارک ها در شهر فضاهای شهری را به وجود می آورند. اثاث یا مبلمان شهری چون آبنماها ، تندیس ها ، درختان تزئینی و گلدان ها ، باجه های تلفن ، گل فروشی ، روزنامه فروشی ها ، ایستگاه های اتوبوس ، نیمکت های پارکی ، سطل زباله های پارکی ، کف سازی ها ، نرده ها و …. و طرح انها دارای اهمیت ویژه ای است که در زیبایی و مظاهر بصری شهر تاثیر بسزایی دارد.