تماس 021-56587600

فضای شهری در گذشته

سپتامبر 24, 2016

در میان شهر های دوران باستان ، فضاهای شهری یونان هم از نظر شکل ظاهری و هم عملکرد برای برنامه ریزان شهری الهام بخش بوده اند. شهر های یونان با محدوده های مشخص و شکل شهری فشرده و زندگی اجتماعی حداقل ظاهر منسجم ، از موقعیت زیادی برخوردار بوده اند و سیمای شهر آنها تجلی واقعی شیوه زندگی و بینش ساکنان آنهاست. فضاها ، به دلیل اولویت زندگی اجتماعی بر زندگی خصوصی ، برای حضور اجتماعات شهری خلق می شده اند. سازگاری اجتماعی با کمترین امکانات زندگی موجب می شد تا شهروندان اوقات فراغت کافی برای پرداختن به مسائل ذهنی داشته باشند و در فعالیت های اجتماعی شرکت کنند. از طریق اجتماع در این فضاها بود که مردم سالاری آتن ، یعنی حاکمیت شهروندان برابر و آزاد تحت لوای قانون شکل گرفت. مردم سالاری شامل بحث آزاد ، حس وحدت با همنوعان و فرصت کامل برای شرکت در امور جامعه بود ، که در آن انسان های آزاد می توانستند در اداره شهر در قالب رابطه چهره به چهره شرکت کنند.

فضاهای شهری در صورت کاربست بشری ، می توانند به مکان شهری ارتقا یابند و احساس خاص محلیت را برای شهروندان حاصل کنند. رسالت معماری و شهر سازی را نیز می توان در این امر دانست که فضا را تبدیل به مکان کند که به معنای بالفعل سازی محتوای بالقوه محیط است. همچنین مفهوم فضا با مکان دارای ارتباط تنگاتنگی است که در پیوستگی مفهومی آن با زندگی اجتماعی و تاریخی تاکید دارد.

فضاهای شهری علاوه بر دارا بودن کارایی کارکردی ، باید در مفاهیم اجتماعی نیز کارآمد باشند و تلاش شهرسازی باید در زاستای شکل دهی این عناصر ارتقا بخش احتماعی ، خاصه در عرصه فضاهای عمومی شهری باشد.

فضاهای عمومی فضاهایی هستند ، که افراد و گروه های مختلف اجتماعی در آن سهیم اند ، این فضاها و حل تبادل افکار و اطلاعات و مکانی برای شکل گیری شبکه های اجتماعی هستند. چنین فضاهایی بیش از آن که تنها یک فضا باشد یک تجربه اند ، که نتیجه چنین تعامل و تحاربی در میان افراد و گروه های مختلف ، دریافت حس هویت جمعی ، احترام به خود (عزت نفس) ، ارتقا مهارت های جدید و مشارکت اجتماعی خواهد بود. چنین تعبیر و تفسیری از فضاهای عمومی در رابطه با حباب اجتماعی انسان ها از ارسطو تا کنون همواره مورد توجه شهرسازان و نظریه پردازان شهری بوده و هست.

در شهر ها هر واحد معماری ، به هر شکل و اندازه ای که باشد ، قابلیت آن را دارد که مفهوم خاصی را منعکس سازد. تراکم مفاهیم و معانی در فضاهایی بیشتر است که سازندگان متعهدتر و با فرهنگ غنی تر در شکل دادن آنها دخیل باشند. این بدان جهت است که باورها و اعتقادات در کیفی بودن فضاها (در مراحل طراحی ، ساخت ، تزئین و حتی استفاده) ایفای نقش می کنند.