یکیدیگر از عوامل تزئینی ، تلفیقی و ارتباطی با محیط که بهنحوی در فضاهای شهر موثر است انواع آبنما ها می باشد. ایننوع ابنماها در زبان فارسی با توجه به روابط سنتی که سینه به سینه انتقال یافته حوض و حوضجه نام دارد ، ولی در حقیقت این دو (حوض و حوضچه ، آبنما) با یکدیگر متفاوت اند. در حالی که هر دوفضایی یا انباری از اب هستند.
رشد بی رویه جمعیت در شهر های ایران ، عملا امکانتوسعه فضای عمومی را از بین برده است و همه چیز مطروف سکونت شده است. در شهر های ایران دسترسی به پاساژها ، مغازه ها و سوپر مارکت ها بسیار راحت تر از دسترسی به یک سطل زباله ، گلجای ، نیمکت پارکی و آبنما و… است. آنچه به آن نیندیشیده ایم ، گسترش قلمرو وعرصه عمومی است. باید فضاهای عمومی زندگی شهری از آنچنان زینت و اراستگی برخوردار باشند که دلپذیری ، آرامش و رضایت را به همراه آورد. آب به عنوان یک عنصر طبیعی نقش پر رنگی در مناظر و به خصوص مبلمان شهری دارد.مبتوان با استفاده از ترکیب نیمکت پارکی و ابنما علاوه بر ایجاد محیطی شاداب و با طراوت به تطلیف هوای فضای اطراف نیز کمک کرد. شناخت ویژگی های آب به تشخیص معیارهای مناسب برای ارتقا کیفیت ابنماها منجر میگردد. ویژگی های ذهنی و بصری آب به صورت همزمان در طراحی اثر گذارند.
امروزه جایگاه آبنما ومنظر سازی با آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. با مروری اجمالی در تاریخ معماری و شهرسازی کشور به راحتیمیتوان دریافت که همواره همواره در محیط های شهری و طراحی فضاهای سبز این عنصر نقش اساسی و مهمی را بر عهده داشته است. مطمئنا شهر های امروزی نیز از این قائده مستثنی نیستند وبا توجه به اشفتگی محیطی و بصری ، بیش از پیش بهره مندی از این عنصر حیاتی نیاز است.
فواره ها نیز یکی از موارد اساسی در زیبایی شهر ها و مبلمان شهری به حساب می ایند فواره تنها نمایشی از زیبایی اب نیست ، بلکه در روزهای خشک و گرم تابستان ، رطوبت هوا را افزایش می دهد وفضای دلپذیری را فراهممی سازد. خلاف تصور همگان ، فواره ها الزاما مصرف کننده آب نیستند. می توان به وسیله یک پمپ شناور آب استخر یا حوضچه را به گردش در آورد. فواره ها به سه رگوه اصلی تقسیم می شوند.
- فواره های پرتابی
- فواره های ریزشی
- فواره های جهنده
در مناطقی که در معرض وزش باد قار دارند ، استفاده از فواره های کوتاه ونیرومند مناسب تر است. ارتفاع فواره ها نباید بیش از فاصله منبع فواره تا لبه استخر باشد. بر پایه یک قانونتجربی ف قطر استخر یا حوضچه آب ، باید دست کم دو برابر ارتفاع آب فواره باشد.اگر سر فواره ها پایین تر از سطح اب تعبیه شود ، زیبایی بیشتری دارد . مگر اینکه از اشکال ومجسمه های خاصی برای ایجاد فواره استفاده شود. برای نمایش فواره ها در شب از چراغ هایی در زیر محل ریزش آب استفاده می کنند که بایستی با اصول نورپردازی در اب مطابقت داشته باشد.
در طراحی فواره ، اجزای اصلی آن عبارتند از : روشنایی ، ورودی های آب ، محله های سر ریز ، میزان سطل سطح آب و صافی ها. اینها همه باید به صورت اجزای یکپارچه طراحی شوند تا امکان خسارت و صدمه به حداقل برسد.
ان عناصر فقط نیازهای مادی ، بلکه نیاز های روحی وروانی شهروندان آن را نیز باید پاسخگو باشند ، ضمنا هرگونه نارسایی در طرح و اجزای این عناصر می تواند نقضض در عملکرد ان باشد ف لذا جانمایی غلط و ترکیب نامناسب عناصر با یکدیگر و با محیط نیز از زندگی جمعی ما در یک جامعه مدنی محسوب می شوند.
